Personaxes da emigración
 

 

Antonio Sanjurjo Badía

Antonio Sanjurjo Badía naceu na vila mariñeira de Sada no ano 1837. En su pueblo natal aprende el oficio de su padre, quien tenia un pequeño taller de fundición y relojería. En aquel taller artesanal Sanjurjo aprende todos los trucos de la mecánica. Su mente juvenil recorre los mil y un diseños. Desde pequeño tenia un interés especial por inventar. - Cuando sea grande seré inventor- le decía a sus amigos de Sada. Los vecinos dada su ingeniosidad lo apodaron "El Habilidades". Si bien su padre tenia un trabajo importante, para aquellos años, pero su familia era muy numerosa. A parte de él, once hermanos compartían la casa, y el taller no daba para tantos hijos.

A los 17 años, igual que la mayoría de sus amigos, tiene quer marcharse para la emigración. Desde el puerto de la Coruña parte en un viejo barco de vela. Llegando a La Habana después de varias semanas de navegación.

En la isla, Sanjurjo pone un taller de calderería. Su capacidad y laboriosidad le darán rápidos resultados, logrando en pocos años reunir un capital importante. A su retorno se instala en Vigo fundando ese mismo año un taller de fundición, que con el tiempo pasaría a ser "La Industriosa"; en el se construiría cinco años más tarde la primera máquina y caldera de vapor hecha en Galiza. Luego pasaran a repararse las maquinas de los vapores que fondean en Vigo, en los años siguientes.

Durante o derradeiro tercio do seculo XIX Sanjurjo participará como técnico na montaxe de grande parte dos estabelecementos industriais que se ensaian na ría de Vigo. De entre eles quizais o máis destacado fora o de "La Cristina" unha grande fábrica de papel contínuo, instalada no vigués barrio de Lavadores e movida a vapor e forza hidráulica na que ademais é sócio a carón deutros persoeiros da época, Antonio López de Neira e Norberto Velázquez Coppa.

Co paso do tempo; "La Industriosa" chegará a ter máis de douscentos operários, contando asimesmo con varadoiros e estaleiros para buques de pesca, nos que se instalan caldeiras e maquinas de fabricación própia.

A principios de siglo la falta de pesca para surtir a la incipiente industria conservera viguésa, lleva a los pescadores a necesitar barcos de mas potencia y autonomía de navegación. Para ello comienza a utilizarse barcos con motores de vapor.

En un primer momento los pequeños barcos de vapor que eran utilizados por nuestros marineros eran de pequeño calado. Los mismos venían provistos de maquinaria inglesa, hasta que Sanjurjo Badía y los Barreras comienzan a construir en sus talleres La Industriosa, la maquinaria necesaria para dichos barcos. El éxito de esta fundición fue tal que durante la primera guerra mundial algunos países le compraron varias unidades para ser utilizadas para labores de patrullaje.

En los albores de la Primera Guerra Mundial se registra un impulso importante de la construcción naval, pasando de la realización de pequeños barcos a la construcción de grandes buques de más de doscientas toneladas. En esta etapa también Sanjurjo Badía es uno de los impulsores de este salto de producción, junto a los astilleros Troncoso y Santodomingo.

Una de las facetas de Sanjurjo fue también la de inventor. Durante la guerra con los E.E.U.U. inventa un artefacto submarino con el fin de utilizarlo en la guerra. Muchos analistas políticos creían que los norteamericanos tenían previsto atacar España. Sanjurjo era uno de los más convencidos de que ese ataque inexorablemente sería en la costa gallega, dada la situación geográfica.

El 11 de agosto de 1898 se realizó en el puerto de Vigo la primera prueba de un artilugio que su autor llamo "boya submarina" y que estaba dirigida a la defensa de los puertos. El experimento consistió en"inmersión, flotación, y navegación bajo el agua" y según cuentas las crónicas de la época, el aparato, en cuyo interior viajaba su propio inventor salió airoso de la prueba.

El invento sirvió para muy poco ya que a los pocos días el estado español y los Yanquis firmaban el armisticio. Según cuenta el periodista Iglesias Viqueira en el Faro de Vigo señala: " Luego resultó que no vinieron los americanos y el sumergible que provocó la admiración de propios y extraños, correspondencia con Isaac Peral y Julio Verne, ha sido celosamente mantenido al día de generación en generación, así hasta la cuarta. Isaac Peral reconoce el prototipo de Sanjurjo como precursor del sumergible.

Otro de sus hermanos de nombre José quien residía en E.E.U.U. también ideo un buque submarino provisto de torpedos, cuyos planos y modelos llegó a enviar por conducto diplomático al Gobierno español desde Washington.

Era un galego que na sua vida non empregou outra fala que non fora a da terra que se honraba en telo por, e na sua memoria gardaba, como ouro fino, romances populares e tradicións con que engaiolaba aos que tiñan a sorte de ouvilo. En certa ocación dicía: "Esto de que haxa galegos que non entendan a nosa fala é unha ridícula mentira. Eu non falo máis que como debo falar, e os señoritos que veñen á miña fabrica ben m´entenden, porque a comenencia abre as portas dos entendementos"

En certa ocación foron a visitalo unha "nutrida comisión de forzas vivas" da cidade da oliva, para lle decir que parase os traballos da sua industria, quer dicir o lock-out. Don Antonio nada lles dixo: invitonnos a que visitaran a horta da fabrica, e cando os tiña n-unha glorieta que dominaba todo Vigo e principalmente, os talleres da Industriosa, dixilles: - Toda esa fermosa vila que se ve dende aquí, fixéronna os obreros. Esta fabrica, casas e ruas que vai hasta a ribeira son miñas, pero todo gracias ao traballo deses homes sofridos e bós. Vosoutros podedes facer o que vos praza; mais eu non cerro a miña fábrica-

Tal fue el cariño con el que contaba entre los propios trabajadores que en enero de 1920 le organizaron un popular homenaje.

Sanxurxo Badía falleció en Vigo el 9 de 192...

O jornal nacionalista "A Nosa Terra sinaloa ante o su fallecimiento: "Galicia Perder un dos gallegos de máis valer, e a redacción de A.N.T. envía á sea dona e aso sus filos o testimonio do oso máis fondo sentimiento".

 

Lois Pérez Leira

 
         
     
Antonio Sanjurjo Badía
 
 
Fundición na cidade de Vigo ano 1900.
 
 
Homenaxe a Sanjurjo Badía na cidade de Vigo.