RODOLFO PRADA:

UN INCASABLE PATRIOTA GALEGO

Rodolfo Prada Chamoncín naceu na Peroxa (Ourense) o 28 de agosto de 1892. Trasladouse moi xoven á Argentina, radicándose en Mendoza e posteriormente en Bos Aires, onde se afincou definitivamente e comezou a súa actuación nas entidades da colectividade galega. Con Luis Davila e Luis López funda en Bos Aires en 1919, a Asociación Protectora da Real Academia Galega, sendo o seu primeiro secretario. En representación da mesma foi nomeado Correspondente da Real Academia Galega. Foi secretario en 1920 da primeira Casa de Galicia. Nesta institución dirixe a Revista Acción Galega e o Ateneo de Cultura Galega. En 1924 integrase como redactor xefe e despois copropietario do Correo de Galicia que dirixía Lence. Durante a longa viaxe de Lence por España será Prada quen o reemplace no enderezo do periódico.
Co triunfo da segunda República participa da fundación de ORGA en Bos Aires chegando a ser o seu presidente. Como membro do Centro Ourensán dirixiu o seu órgano periodístico “El Orensano” e mais tarde “Opinión Gallega”. En 1940 realizaba a sección literaria de “El Noticiero español”, unha antiga publicación fundada polo periodista M. Barrio.

Rodolfo Prada realizou distintas conferencias algunhas das cales foron editadas, como a realizada en Montevideo en 1935 baixo o nome de “Encol da nosa Galiza,” tamén editou en Bos Aires unha conferencia en xeito de folleto “Encol de Antolin Faraldo”.
Coa chegada de Castelao a Bos Aires en 1940 comeza unha etapa moi activa do exilio galego. Na capital del Plata xunta ó grupo maioritario do noso exilio entre eles: Luis Seoane, Rafael Dieste, Lorenzo Varela, Arturo Cuadrado, Otero Espasandin, Antonio Baltar, Rey Baltar, Nuñez Búa, Gumersindo Sánchez Guisande y Alonso Ríos entre otros. É de destacar tamén a presenza de outros galeguistas que como Prada formáranse na emigración como Eduardo Blanco Amor, Manuel Puente, Campos Couceiro, Cao Turnes, Xosé Abraiara, Francisco Regueira etc.
Durante os dez anos de residencia de Castelao en Bos Aires Prada converteuse na súa persoa de confianza o secretario persoal. Foi quen motivou a idea de Castelao de crealas Irmandandes Galegas en toda América, sendo elexido presidente de Bos Aires durante un periodo. Foi o organizador do Consello de Galicia e un dos operadores fundamentais da recreación de Galeuzca. Tamén foi un dos impulsores da creación dos catro centros provinciais.
Rodolfo Prada fue o encargado da reedición do periódico galeguista “A Nosa Terra” no exilio. Con relación á súa amizade con Castelao, o propio Prada contanos as súas lembranzas, a través dunha entrevista que lle realizou Luis Seoane e que foi editada en “Galicia Emigrante”:

“Teño como a maior honra da miña vida a amizade que me dispensou o gran Castelao e o privilexio de moitas confidencias de tan esclarecido espírito. Eu souben das esperanzas que tiña postas na colectividade galega de Bos Aires, nesta colectividade á cal, -polo clima propicio no que vive-, chamaballe a Galicia Libre. De ela esperaba Castelao a mellor defensa e en certo modo a salvación da auténtica espiritualidade de Galicia, e a mais eficaz axuda para un novo renacer da milenaria cultura galega. Tamén esperaba de ela, como complemento natural e lóxico, a conservación e cultivo das esencias do patriotismo galego en función de afirmar a personalidade histórica de Galicia. E é evidente que as súas esperanzas, felizmente no se viran defraudadas....As influencias que Castelao exerceu sobre os 400 mil galegos que temos a fortuna de vivir nesta acolledora terra arxentina, foi poderosa, eficaz e trascendental. Chegou a nós, en hora de honda tristura. A súa presenza eiquí fixo o miragre de levantar os nosos espíritos e de aledar os nosos corazóns. Con el semellou que Galicia mesma estaba connosco. E á vez, Castelao sentiuse feliz. El dicía que era feliz, porque vivía na Galicia Ideal. E pola onda do patriotismo galego e o orgullo de ser galego, tan encarnado en Castelao, deuse outro miragre: o da rara unanimidade con que os galegos de eiquí, calquera que fose a súa tendencia ideolóxica, o admiraban, o querían e o respetaban, asignándolle a simbólica representación da galeguidade...Nos dez anos que Castelao viviu entre nós, actuou en permanente función de mestre e de guía, -de “guieiro” para decilo mais gráficamente en galego-. Dende o Centro Ourensano, que foi o seu fogar espiritual e a súa cátedra, difundiu ensinanzas, fixou posicións e fortificou a fe dos galegos. O seu lápiz de debuxante e a súa pluma de escritor, estiveron en constante actividade, pese á súa loita dramática coa deficiencia visual que padecía e coa cruel doencia que abatiu a súa vida.
Os seus derradeiros momentos, foron reveladores da alta xerarquía e serenidade do seu espírito. Podoo dicir eu que tiven o privilexio de recoller os seus postreros pensamentos, íntegramente relacionados coa Galicia Ideal; e o poden dicir os ilustres médicos que interviron na operación quirúrxica que deberon practicar como recurso extremo e sin esperanzas: antes de ser anestesiado, Castelao fixo gala do seu innato humorismo, relatándolles un conto espelido...que fue su último hablar...”

O seu amigo Luis Seoane quen lle adicou unha semblanza e unha caricatura sinalou do noso biografiado: “é un dos mais importantes homes da colectividade galega de Bos aires e dos que máis contribuíu a facer historia nela voltando sentimentalmente a galicia, facendo posible que intervise como protagonista na solución de algúns dos seus problemas...É unha personalidade que, independentemente do seu talento, é dunha grande bondade e xentileza. Todo o contrario do dito popular “home pequeno fol de veneno”. É un home xigante no amor á súa terra e ós homes.

O espirito galerista de Prada era incansable, en 1964 volta a editar o Correo de Galicia. A súa presenza era unha constante en tódalas actividades da colectividade galega, marcando durante moitas décadas o desenvolvimento da mesma.

Coñecín a Rodolfo Prada en 1977 na biblioteca do Centro Galego de Bos Aires, era a época dos cursos de idioma galego -portugués que dictaba Ixinio Rodríguez. Alí atopábamonos e entremezclábamos varias xeracións de galegos que solemnemente e ritualmente achegabamonos para falar de Galicia. A cita era o día sábado pola tarde. Ás cinco da tarde ían chegando os de sempre: Xosé Benito Abraira e Bernardo Souto. Outros como Lamela, Prada e o propio Tacholas cando podían dábanse unha volta polas clases que despois terminaban en tertulia no bar de enfronte do centro. Entre os xóvenes que andabamos sobre os vinte anos que nos dábamos cita estaban: os irmáns Negreira, Carlos López, Enrique Albor e quen lles escribe. A miña derradeira lembranza que teño de Prada foi nun corredor do centro galego escoitando unha cinta de Xoan Pardo traída de Galicia onde interpretaba unha poesía do Pondal. Naquel intre compartido con Tacholas e Miguel Ángel Negreira, Prada parecía estalar de emoción e rachar aquela coraza de home serio que tiña. Ós poucos meses chégame a noticia da súa morte. A colectividade galega perdera a uns dos seus mais importantes dirixentes.

O 3 de novembro 1980 ós 88 anos finaba o galeguista Rodolfo Prada,.con el remataba unha das etapas mais fructíferas da emigración galega do Río del Plata..

Lois Pérez Leira